Các chuyên gia cho rằng chứng rối loạn ăn uống có thể do nhiều yếu tố khác nhau như yếu tố di truyền hay đặc điểm tính cách. Nhiều người còn bị ảnh hưởng bởi những nền văn hóa xem vóc dáng mảnh mai là chuẩn mực của cái đẹp. Vậy có những loại rối loạn ăn uống nào bạn có thể mắc phải?
Rối loạn ăn uống là một nhóm các vấn đề tinh thần khiến bạn tăng sinh các thói quen ăn uống không dùng biện pháp an toàn. Chứng này có thể do sự ám ảnh với thức ăn, cân nặng hoặc vóc dáng thân thể. Bất kỳ ai cũng có thể mắc các chứng bất ổn ăn uống, trong đó thanh con trai và giới nữ trẻ tuổi dễ mắc phải hơn. Thực chất, có đến 13% thanh bạn nam mắc lộn xộn ăn uống ít nhất một lần trước độ tuổi 20.
1. Chán ăn tâm thần
Chán ăn tâm thần có thể là chứng bất định ăn uống được nhiều người biết nhất. Chứng này thường góp mặt trong độ tuổi thanh bạn nam và hậu quả đến phái yếu nhiều hơn nam giới.
Những người mắc chứng chán ăn tâm thần thường tự nghĩ là mình thừa cân dù thật sự họ đang thiếu cân đến mức đe dọa sức đề kháng. Họ thường liên tục theo dõi cân nghiêm trọng, tránh ăn các loại thực phẩm Hạn chế và hạn chế lượng calo nạp vào.
Chứng chán ăn tâm thần được chia thành hai loại nhỏ hơn là chứng hạn chế ăn và bất định ăn uống vô độ có thể kèm theo tự làm mình nôn thức ăn.
• Chán ăn: các ai mắc chứng hạn chế ăn thường giảm cân bằng cách ăn kiêng, nhịn ăn hoặc tập thể dục quá mức.
• Ăn uống vô độ và tự làm mình trớ thức ăn: các ai mắc những chứng này có thể ăn thật nhiều hoặc ăn rất ít rồi đẩy thức ăn ra khỏi cơ thể. Họ tìm cách nôn, uống thuốc nhuận tràng, uống thuốc lợi đái hoặc tập thể dục quá mức.
Các triệu chứng phổ biến của chứng chán ăn tâm thần bao gồm:
- Chế độ ăn uống rất giảm thiểu.
- Giảm cân đáng kể so với những người có cùng độ tuổi và chiều cao.
- Lòng tự trọng bị đe dọa nghiêm trọng bởi cân nghiêm trọng và vóc dáng.
- Không ngừng theo đuổi thân hình mảnh mai và không muốn duy trì cân nghiêm trọng lành mạnh.
- Sợ tăng cân hoặc liên tục chấp hành những hành vi giảm thiểu tăng cân dù thực sự đang hao hụt cân.
- Ảo tưởng về vóc dáng của bản thân, bao gồm việc không chấp nhận mình thiếu cân nặng.
Những dấu hiệu bệnh OCD hay còn gọi là ám ảnh cưỡng chế cũng thường có mặt cùng với những triệu chứng kể trên. Ví thử nhiều người mắc chứng chán ăn tâm thần thường ám ảnh với những tâm lý liên tục về thực phẩm và có thể liên tục thu thập công thức nấu ăn hoặc tích trữ thức ăn. Những người này có khả năng gặp khó khăn khi đi ăn ngoài và có mong muốn chủ động mọi thứ xung quanh mình một cách mãnh liệt.
Nếu chứng chán ăn tâm thần kéo dài thì người bệnh có khả năng gặp tình trạng loãng xương, khó có con, tóc và móng dễ gãy hay cơ thể mọc một lớp lông mỏng. Trong trường hợp nặng, chứng này còn có khả năng mang đến suy tim, suy não hoặc suy đa tạng và tử vong.
Bạn có biết: Trẻ bị ngộ độc thực phẩm nên ăn gì cho tốt?
Bạn có biết: Trẻ bị ngộ độc thực phẩm nên ăn gì cho tốt?
2. Chứng cuồng ăn
Biểu hiện của chứng cuồng ăn
Chứng cuồng ăn (Bulimia neurosa) thường góp mặt trong thời niên thiếu hụt và phổ biến ở chị em hơn như chứng chán ăn tâm thần. Các người bị chứng cuồng ăn thường ngày ăn nhiều một cách không bình thường trong một khoảng thời kì cụ thể. Họ thường có các đợt ăn uống vô độ cho đến khi no đến mức đau đớn. Trong những đợt này, đối tượng mắc trĩ thường cảm thấy rằng mình không thể dừng ăn hoặc không chủ động được mình đang ăn bao nhiêu.
Đối tượng mắc trĩ có thể ăn bất kỳ loại thực phẩm nào nhưng thường sẽ ăn các món mình vẫn giảm thiểu. Sau các đợt ăn uống vô độ, bệnh nhân có thể muốn toàn diện lượng calo tiêu thụ và làm hạn chế sự khó chịu trong bụng. Những hành vi diệt trừ calo phổ biến bao gồm nôn trớ mửa, nhịn ăn, uống thuốc nhuận tràng, thuốc lợi tiểu tiện, dùng túi súc ruột và tập thể dục quá mức.
Những biểu hiện của chứng cuồng ăn hơi giống với chứng ăn uống vô độ của người mắc trĩ chán ăn tâm thần. Tuy vậy, các người mắc chứng này thường duy trì cân nặng khá bình thường chứ không thiếu hụt cân. Những biểu hiện phổ biến của chứng cuồng ăn bao gồm:
- Sợ tăng cân dù có cân nghiêm trọng bình thường.
- Thường có các đợt ăn uống vô độ không chủ động.
- Lòng tự trọng bị hậu quả nặng nề bởi vóc dáng và cân nghiêm trọng của thân thể.
- Thường có những hành vi không ưa thích để diệt trừ số thức ăn mình ăn vào nhằm hạn chế tăng cân.
Chứng cuồng ăn còn có thể dẫn đến viêm và đau họng, sưng tuyến nước bọt, mòn men răng, sâu răng, trào ngược axit, kích ứng ruột, mất nước nặng và không kiên định nội tiết. Trong hiện tượng nặng, chứng này cũng có khả năng gây mất cân bằng những chất điện tiểu tiện như natri, kali và canxi. Điều này có khả năng tạo nên đột quỵ hoặc đau tim.
Tìm hiểu: Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị sôi bụng
Tìm hiểu: Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị sôi bụng
3. Chứng ăn uống vô độ
Chứng ăn uống vô độ thường khai mạc trong thời niên thiếu hụt nhưng nó có khả năng lộ diện trễ hơn. Những người mắc chứng xáo trộn ăn uống này có những triệu chứng tương tự như các người mắc chứng ăn uống vô độ khi chán ăn tâm thần.
Họ thường ăn một lượng lớn thức ăn bất thường trong khoảng thời gian ngắn một cách không kiểm soát. Thế nhưng, người mắc chứng ăn uống vô độ không giảm thiểu lượng calo nạp vào và cũng không nôn trớ hoặc tập thể dục để loại bỏ bớt calo.
Các triệu chứng phổ biến của chứng ăn uống vô độ là:
- Mất chủ động trong những đợt ăn uống vô độ.
- Cảm thấy e dè, ghê tởm hoặc mặc cảm tội lỗi khi nghĩ về hành vi ăn uống của mình.
- Ăn một lượng lớn thực phẩm nhanh chóng và trong bí mật dù không đói cho tới khi bụng khó chịu.
- Không cố gắng trừ diệt các thực phẩm mình đã ăn bằng cách nôn trớ mửa, tập thể dục quá mức, dùng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi giải.
Những người mắc chứng ăn uống vô độ thường bị thừa cân hoặc béo phì. Điều này có khả năng làm tăng nguy cơ mắc những tai biến y khoa do béo phì như bệnh tim, đột quỵ và tiểu tiện đường type 2.
4. Hội chứng pica
Hội chứng Pica có thể gây rối loạn đường ruột
>>Xem thêm: https://suckhoedoisongsumhevi.blogspot.com/2019/11/trieu-chung-ho-gio-xay-ra-o-moi-oi.html
Hiện tượng pica là một chứng rối loạn ăn uống liên quan tới việc ăn những thứ không được coi là thực phẩm. Những ai mắc chứng pica thường thèm các thứ không phải thức ăn như đá lạnh, bụi, đất, phấn, xà phòng, giấy, tóc, vải, len, sỏi, bột giặt hoặc bột ngô. Hội chứng này có khả năng xảy đến ở tất cả lứa tuổi nhưng góp mặt thường xuyên nhất ở trẻ nhỏ, phái yếu dính bầu và những người bị khuyết tật về tinh thần.
Những người mắc chứng pica có thể tăng nguy cơ ngộ độc, nhiễm trùng, chấn thương đường ruột và hao hụt chất bổ. Chứng này còn có khả năng gây tử vong tùy thuộc vào thứ bệnh nhân ăn.
5. Chứng lộn xộn nhai lại
Bất ổn nhai lại là một chứng rối loạn ăn uống mới được công nhận. Chứng này là trường hợp đối tượng mắc trĩ nôn trớ thức ăn họ đã nhai và nuốt lên nhai lại rồi sau đó nuốt lại hoặc nhổ ra. Hành vi này thường xảy đến trong vòng 30 phút sau bữa ăn mà không liên quan đến những trường hợp y tế như trào ngược. Chứng rối loạn ăn uống này có thể gia tăng ở cả trẻ nhỏ và người trưởng thành. Ở trẻ sơ sinh, bệnh thường tăng sinh trong khoảng 3 – 12 tháng tuổi và thường tự biến mất.
Trẻ em và người lớn mắc chứng này thường cần trị liệu để cải thiện bệnh tình. Trẻ sơ sinh bị bệnh nếu không được điều trị có khả năng hạn chế cân và suy chất bổ nặng, từ đó đem đến tử vong. Người lớn bị chứng lộn xộn này có thể ăn rất ít, đặc trưng là khi đi ăn ngoài. Điều này có khả năng khiến bệnh nhân trĩ hạn chế cân và bị hao hụt cân.
6. Không kiên định thu nạp thực phẩm
Rối loạn thu nạp thực phẩm hạn chế/ hạn chế (avoidant/restrictive food intake disorder – ARFID) thường gia tăng trong thời thơ ấu và có khả năng tồn tại tới tuổi trưởng thành. Chứng này phổ biến ngang nhau ở nam và nữ. Các người mắc chứng rối loạn ăn uống này thường gặp vấn đề với việc ăn uống do không thích ăn thực phẩm có các mùi, vị, màu sắc, cấu tạo hoặc nhiệt độ Hạn chế.
Những triệu chứng phổ biến của chứng này là:
- Thiếu dưỡng chất
- Phụ thuộc vào thực phẩm vai trò hay việc cho ăn bằng ống
- Tránh cân hoặc gia tăng kém so với những người cùng độ tuổi và chiều cao
- Giảm thiểu hoặc giảm thiểu một số thực phẩm cần không ăn đủ calo hoặc chất dinh dưỡng
- Những thói quen ăn uống hậu quả đến việc giao thiệp xã hội. Ví thử như bệnh nhân trĩ có thể gặp khó khăn khi đi ăn với người khác
- Chứng thu nạp thực phẩm hạn chế/né giảm thiểu nghiêm trọng hơn trường hợp kén ăn ở bé hay việc ăn ít hơn khi lớn tuổi.
Ngoài các chứng rối loạn ăn uống phổ biến trên, bạn vẫn có thể bắt gặp những chứng ít người biết hơn như:
• Rối loạn purging: những người bị không kiên định purging thường dùng các hành vi như nôn mửa, uống thuốc nhuận tràng, uống thuốc lợi đái hoặc tập thể dục quá mức để kiểm soát cân nghiêm trọng hoặc vóc dáng. Tuy thế, những người này không mắc chứng ăn uống vô độ.
• Triệu chứng ăn đêm: các người mắc triệu chứng này thường xuyên ăn quá mức. Họ thường sẽ ăn khi bị thức giấc giữa đêm.
• Rối loạn ăn uống chuyên biệt khác: các vấn đề khác với những dấu hiệu tương tự như không kiên định ăn uống nhưng không đúng với với bất kỳ loại nào ở trên. Giả sử như chứng rối loạn ăn uống chung thủy.
Chứng rối loạn ăn uống chung thủy là chứng mà người mắc trĩ ám ảnh với việc ăn uống dùng biện pháp bảo vệ đến mức ảnh hưởng tới đời sống mỗi ngày. Họ có khả năng bỏ hẳn một nhóm thức ăn nào đó nếu cho rằng nhóm này không lành mạnh. Điều này có khả năng đem đến suy dưỡng chất, sụt cân nghiêm trọng, gặp khó khăn khi đi ăn ngoài và căng thẳng về mặt cảm xúc. Những người mắc chứng này không tập trung vào việc giảm cân. Họ đánh giá và định hình bản thân thông qua việc mình có ăn uống đúng quy định không.
Những chứng rối loạn ăn uống không những ảnh hưởng tới tinh thần người mắc mà còn gây hại trực tiếp lên sức khỏe cần bạn nên tới thầy thuốc sớm khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường. Nếu chữa nhanh chóng, bạn sẽ tránh được các di chứng hậu quả.
>>Có thể bạn quan tâm:
>>Có thể bạn quan tâm: