Bại não là một tình trạng bệnh lý về thần kinh nặng nề do não bộ bị tổn thương, bệnh để lại di chứng mãi mãi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy đối phó như thế nào với trẻ bị bệnh bại não hãy cùng tìm hiểu bài viết sau đây.
Tổng quan về bệnh bại não
Bại não là gì?
Bệnh bại não vốn là một rối loạn có tính chất phức tạp. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng khuyết tật về thể chất ở trẻ em, nguồn gốc từ nhiều bệnh nguyên khác nhau dẫn đến những biểu hiện lâm sàng phong phú và đa dạng, chủ yếu ớt thể hiện ở những rối loạn về vận động, trí tuệ, giác quan và hành vi.
Tỉ lệ nguy cơ mắc bệnh bại não
Bại não là tổn thương não không tiến triển gây cần bởi những khía cạnh nguy cơ xảy ra ở giai đoạn trước sinh, trong khi sinh và sau sinh tới 5 tuổi.
Tại các nước phát triển tỷ lệ trẻ bị bại não dao động từ 1,8 tới 2,3% tổng trẻ sơ sinh sống. Tại Việt nam tỷ lệ mắc bệnh bại não chiếm 1,8 % tổng trẻ sơ sinh, chiếm 31,7% tổng số trẻ tàn phế.
Xét trên phương diện giới tính: Bệnh bại não bắt gặp ở trẻ trai nhiều hơn trẻ gái, tỷ lệ trai/gái = 1,35/1
Bệnh bại não gặp gỡ ở trẻ trai nhiều hơn trẻ gái
Phục hồi chức năng cho trẻ bại não
Vận động trị liệu
- Dựa theo các mốc phát triển về chuyển động thô của trẻ:
Hệ thống Phân loại Chức năng vận động Thô (GMFCS) là một phân loại gồm 5 mức độ mô tả chức năng chuyển động thô của trẻ bị bại não dựa trên vận động trẻ tự khởi phát, chú trọng đặc trưng tới trình độ ngồi và đi. 5 Bước GMFCS bao gồm:
Kiểm soát đầu cổ -> Lẫy -> Ngồi -> Quỳ -> Bò -> Đứng -> Đi -> Chạy
Người đánh giá: Bác sĩ, công nghệ viên vật lý trị liệu, điều dưỡng gần gũi với chức năng vận động thô của trẻ cùng với một phụ huynh hoặc người chăm sóc.
Phương pháp thực hiện: Nhân viên y tế hỏi các câu hỏi với trẻ, phụ huynh hoặc người chăm sóc để xác định mức độ chuyển động chức năng. Mức độ đánh giá giá được thực hiện thông qua báo cáo của bố mẹ/người chăm sóc hoặc qua quan sát trong buổi hẹn thông thường.
2. Dựa theo thể lâm sàng bại não:
Hoàn thành mốc di chuyển trước rồi chuyển sang mốc sau.
Huấn luyện giao tiếp và ngôn ngữ
Huấn luyện kỹ năng giao tiếp sớm:
Mục tiêu của giao tiếp là giúp trẻ bị bại não học tập, học bí quyết gửi thông tin, dần xây dựng mối quan hệ với tất cả người xung quanh; tự lập hay kiểm soát được sự việc.
Huấn luyện về giao tiếp sớm bao gồm:
- Kỹ năng tập trung.
- Kỹ năng buôn bản hội.
- Kỹ năng cầm chước.
- Kỹ năng chơi đùa.
- Giao tiếp bằng cử chỉ, tranh ảnh.
- Huấn luyện các kỹ năng về ngôn ngữ:
- Huấn luyện kỹ năng ngôn ngữ: bao gồm kỹ năng hiểu ngôn ngữ và kỹ năng diễn đạt bằng ngôn ngữ.
- Trẻ phải hiểu, biết ý nghĩa của âm thanh, từ và câu trước khi nói.
- Nói chuyện nhiều với trẻ, sử dụng ngôn ngữ đơn thuần, nói chậm, to.
- dùng dấu hiệu để giúp trẻ hiểu.
- Chỉ sử dụng 1 vài đồ vật hoặc tranh ảnh, chỉ một người chỉ đạo
- Động viên khen thưởng đúng khi.
- Mục tiêu hướng đến là giúp trẻ tự nói/làm dấu/ chỉ vào các bức tranh.
Huấn luyện kỹ năng nhà trường:
Bao gồm Kỹ năng trước khi đến trường và Kỹ năng nhà trường.
>>Xem thêm: https://suckhoedoisongsumhevi.blogspot.com/2019/11/nhung-bai-hoc-au-oi-day-be-cach-tu-i-ve.html
Huấn luyện, giao tiếp giúp trẻ bị bại não học phương pháp gửi thông tin, dần xây dựng mối quan hệ với toàn bộ người xung quanh
Hoạt động trị liệu
- Huấn luyện cho trẻ kỹ năng dùng hai tay sớm như: năng lực nắm đồ vật, thao tác với các đồ vật.
- Huấn luyện cho trẻ kỹ năng sinh hoạt hàng ngày sớm: Kỹ năng ăn uống, mặc quần áo, đi giày dép, tắm rửa vệ sinh cá nhân (đánh răng, rửa mặt...).
- Huấn luyện kỹ năng nội trợ: Kỹ năng đi chợ, tiêu tiền, kỹ năng nấu nướng.
- Huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp: Chọn nghề, học nghề cho phù hợp, giao thông.
Điện trị liệu
Tử ngoại:
- Chỉ định: Bệnh bại não có còi xương –SDD, bại não thể nhẽo.
- Chống chỉ định: Bại não có kèm theo động kinh, lao phổi tiến triển, suy thận, suy gan, chàm cấp.
- cách áp dụng: dùng tia tử ngoại B bước sóng 280-315nm.
- Thời gian áp dụng: Liều đỏ da độ 1 sau tăng dần lên (tổng liều 1-5 phút/lần ) X 20-30 ngày/đợt.
Điện cao tần:
- Là dòng điện một chiều có điện thế không đổi trong thời gian điều trị.
- Chỉ định: Trẻ bị bại não không có động kinh lâm sàng.
- Chống chỉ định: Bệnh bại não có động kinh trên lâm sàng, bệnh nhân thể co cứng nặng.
Các phương pháp điện thấp tần sử dụng:
- Galvanic dẫn CaCl2 cổ.
- Galvanic dẫn CaCl2 lưng.
- Dòng Galvanic ngược thân.
- Dòng Galvanic ngược khu trú chi trên.
- Dòng Galvanic ngược khu trú chi dưới.
- Dòng Galvanic ngắt quãng (xung chữ nhật hoặc tam giác) khu trú.
Tiêm thuốc giãn cơ
- Chỉ định: Trẻ bại não thể co cứng. Co rút.
- Chống chỉ định: Trẻ bại não thể múa vờn, thể nhẽo, thể thất điều...
- Mục đích: Giúp giảm trương lực cơ, tăng cường khả năng chuyển động có ý thức, kiểm soát tư thế, phòng chống biến dạng...
- Phương pháp: Xác định mức độ và tình trạng tăng trương lực cơ. Xác định điểm di chuyển, đánh dấu vị trí tiêm.
- Tiến hành tiêm: Gây tê bề mặt tại vị trí tiêm, pha thuốc tiêm với dung dịch Nacl 2 9%0 theo đơn vị đóng lọ. Lấy thuốc theo liều lượng tiêm tại mỗi vị trí và tiêm trực tiếp nội cơ hoặc tiêm qua đầu định vị của máy điện cơ với liều lượng đã được tính toán.
Thuỷ trị liệu
- Chỉ định: Trẻ bị bại não không có động kinh lâm sàng.
- Chống chỉ định: Trẻ bị bại não có động kinh lâm sàng.
- Mục đích: Thư giãn, hạn chế trương lực cơ, tăng tài năng di chuyển có ý thức.
- phương pháp áp dụng: Cho trẻ ngâm trong bồn nước xoáy Hubbard, bể bơi. Nhiệt độ nước 36-38 độ C trong khoảng thời gian từ 20-30 phút.
Giáo dục
Huấn luyện cho trẻ những kỹ năng giáo dục tiền học đường, kỹ năng giáo dục đặc biệt và giáo dục hoà nhập.
Để có khả năng phục hồi chức năng cho trẻ bại não một cách tốt nhất, nên chú trọng đặt cá nhân người bệnh ở trung tâm và nhấn mạnh việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa trẻ bại não và gia đình của trẻ, vốn là các thành viên có giá trị của nhóm phục hồi. Mặt khác sự kiên trì và nỗ lực cũng là chìa khóa để giúp trẻ bị bại não cải thiện tình trạng bệnh, sớm hòa nhập lại với thôn hội, đạt được những vai trò có giá trị và sự tham gia vào cộng đồng.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét